Czy jest możliwa rozdzielność majątkowa z datą wsteczną
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy jest możliwe orzeczenie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną również po zajęciu komorniczym. W tym artykule pragnę odpowiedzieć na to pytanie.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, określa w art. 52 § 2. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Zgodnie z Wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2003 r., IV CKN 1710/00. “Przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia tej wspólności, przyjęło się rozumieć wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych wywołuje stan pociągający za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny“.
W związku z powyższym w oparciu o Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy oraz wykładnię Sądu Najwyższego do wyjątkowych wypadków, w których sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z datą wsteczną zalicza się: trwonienie majątku wspólnego przez jednego z małżonków na skutek rozrywkowego trybu życia, alkoholizm i narkomania, uchylanie się od pomnażania majątku, niegospodarność w stopniu rażącym, zatrzymywanie majątku wyłącznie na własny użytek, faktyczna separacja małżonków, prowadzenie oddzielnego gospodarstwa domowego, zaistnienie przesłanek rozwodu w postaci trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, brak współpracy w zarządzaniu majątkiem wspólnym.
Dla sprawy ważna jest również okoliczność, kiedy jeden z małżonków zadłuża majątek wspólny. Znane są przypadki wcale nie rzadkie, kiedy jeden z małżonków zaciąga kredyty i inne zobowiązania, po to by wszystko roztrwonić w kasynie gry.
Składając pozew o ustalenie rozdzielności majątkowej należy wskazać okoliczności uzasadniające zniesienie tej współwłasności. Co do zasady, skutek wsteczny znajdujący się w orzeczeniu o zniesieniu współwłasności powinien być nadawany rzadko, w sytuacjach wyjątkowych. Przy rozważaniu „ważnych powodów” zniesienia współwłasności majątkowej Sąd powinien rozważyć nie tylko interes rodzinny, ale również ewentualność dokonania pokrzywdzenia wierzycieli każdego z małżonków, których wierzytelności powstały w okresie objętym wstecznym działaniem orzeczenia w przedmiocie ustanowienia rozdzielności.
Należy podkreślić, iż zniesienie wspólności majątkowej z datą wsteczną w stosunku do dnia wniesienia powództwa jest możliwe tylko wówczas, jeśli podczas tego terminu istniały już ważne powody zniesienia wspólności majątkowej. W takiej sytuacji sąd z urzędu bada, czy wskazana przez małżonków data wcześniejsza niż data złożenia pozwu nie narazi na szkodę wierzycieli któregoś z byłych małżonków.
Nie istnieje żadna zasada zakreślająca termin wsteczny z jakim można wystąpić w przedmiocie wystosowania powództwa o zniesienie współwłasności małżeńskiej, bowiem jest to zależne od stanu faktycznego przedmiotowej sprawy. Wskazując jednak w pozwie proponowaną datę zniesienia wspólności majątkowej małżonków należy jednak przytoczyć okoliczności uzasadniające zniesienie współwłasności majątkowej w tej dacie oraz ich istnienie.
Dla zobowiązań podatkowych nie ma znaczenia data uprawomocnienia się orzeczenia o ustanowieniu rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Istotne znaczenie ma jedynie data zniesienia wspólności majątkowej oznaczona w wydanym orzeczeniu.
Na zakończenie warto stwierdzić, że w praktyce dość często małżonkowie wnoszą do sądu pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej po to, by uniknąć egzekucji długów. W związku z tym sąd, w każdym przypadku indywidualnie, będzie badał, czy ważne powody uzasadniające ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną istnieją.
Tomasz Kaczyński
tomaszkaczynski 